วันนี้ (จันทร์ที่ 19 สิงหาคม 2562) เวลา 16.00 น. จะมีพิธีประกาศเกียรติคุณและเฉลิมฉลองบุคคลสำคัญของโลกให้แก่นายกำพล วัชรพล อดีตผู้อำนวยการหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ดังรายละเอียดที่ท่านผู้อ่านคงจะทราบแล้วจากการเขียนถึงของคอลัมน์ต่างๆ และสื่อต่างๆ ในเครือไทยรัฐกรุ๊ป

หลายท่านถามผมว่าในช่วงสุดท้ายของพิธี ซึ่งจะมีการเป่าขลุ่ย โดย ธนิสร์ ศรีกลิ่นดี ศิลปินแห่งชาติ และการขับร้องโดย ธานินทร์ อินทรเทพ นักร้องรางวัลแผ่นเสียงทองคำพระราชทานนั้น

เหตุใดจึงเลือกใช้เพลง “นกขมิ้น”? เพลงนี้มีความสำคัญอย่างไร? และ เกี่ยวพัน อะไรกับท่าน ผอ.กำพล วัชรพล ?

ขอบคุณภาพ : ไทยรัฐ

คำตอบที่สั้นที่สุดและตรงเป้าที่สุดก็คือ…เพลง “นกขมิ้น” เป็นเพลงที่ ผอ.กำพลชอบที่สุด และถือเป็นเพลงประจำตัวของท่าน

“มันเหมือนชีวิตผมเลย เจ้านกขมิ้นเหลืองอ่อน เร่ร่อนพเนจร ไม่มีที่จะซุกหัวนอน คํ่าแล้วยังไม่รู้จะนอนที่ไหน…มันเหมือนตอนที่ผมเข้ามาสู้ชีวิตในกรุงเทพฯ ยุคแรกๆ” ท่านเคยบอกกับพวกเราที่ถามท่านว่าทำไมถึงชอบเพลงนี้

เพลง “นกขมิ้น” เป็นเพลงทำนองไทยเดิม จังหวะ 2 ชั้น ที่เชื่อกันว่าแต่งขึ้นตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา

ต่อมาเมื่อ พ.ศ.2507 ครูพยงค์ มุกดา ได้แต่งเนื้อร้องขึ้นใหม่ และเรียบเรียงทำนองให้ทันสมัย พร้อมกับให้ ธานินทร์ อินทรเทพ ศิษย์ก้นกุฏิคนหนึ่งของครูเป็นผู้บันทึกแผ่นเสียง

กลายเป็นเพลงฮิตเพลงหนึ่งของประเทศ และได้รับรางวัล แผ่นเสียงทองคำพระราชทาน ทั้งผู้ประพันธ์ และผู้ขับร้อง

เทียบ พ.ศ.กลับไปปี 2507 หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ก้าวขึ้นมาเป็นหนังสือพิมพ์ที่มียอดจำหน่ายสูงสุดของประเทศแล้ว สำนักงานใหญ่อยู่ที่ ซอยวรพงษ์ บางลำพู เพิ่งจะเปลี่ยนชื่อจาก “เสียงอ่างทอง” มาเป็น “ไทยรัฐ” ได้ 2 ปีเศษ

แน่นอนฐานะความเป็นอยู่ของท่าน ผอ.กำพล ใน พ.ศ.นั้น เป็นปึกแผ่นมั่นคง มีบ้านหลังใหญ่สำหรับอยู่อาศัยกับคุณหญิงประณีตศิลป์ ศรีภรรยาของท่านอย่างอบอุ่นที่สุโขทัย ซอย 5

แต่ท่าน ผอ.ก็ยังรำลึกถึงชีวิตหนหลัง เมื่อครั้งต้องต่อสู้ดิ้นรนเร่ร่อนพเนจร ดุจ “นกขมิ้นเหลืองอ่อน” ของ ครูพยงค์ มุกดา อยู่เสมอ

ดังนั้น เมื่อเราประชุมกันว่าในพิธีเฉลิมฉลองของท่านควรจะมีอะไรบ้าง นอกเหนือจากพิธีอย่างเป็นทางการแล้ว พี่ มานิจ สุขสมจิตร หนึ่งในลมใต้ปีกของ “นกขมิ้น” กำพล วัชรพล จึงเสนอให้ใช้เพลงนี้ สำหรับร้องและบรรเลงให้แก่ท่าน ผอ.

โชคดีที่เราได้ศิลปินผู้บันทึกแผ่นเสียงและได้รับรางวัลแผ่นเสียงทองคำพระราชทานจากเพลงนี้ ธานินทร์ อินทรเทพ มาเป็นผู้ขับร้อง และก็โชคดีที่เราได้ ธนิสร์ ศรีกลิ่นดี ศิลปินแห่งชาติ ผู้ชำนาญเพลงขลุ่ยมาเป่าขลุ่ยให้

วันนี้จะเป็นวันเฉลิมฉลองบุคคลสำคัญของโลกให้แก่ “นกขมิ้น” ที่โบยบินมาจากอำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร และมาสร้างรังอันยิ่งใหญ่ไว้ที่ถนนวิภาวดีรังสิต

เมื่อ นกขมิ้น ประสบความสำเร็จก็นึกถึงลูกนกอื่นๆ ทั่วประเทศที่ยังอ่อนแอ จึงสร้าง ร.ร.ไทยรัฐวิทยา และก่อตั้ง มูลนิธิไทยรัฐ เพื่อส่งเสริมสนับสนุนให้ลูกนกยากไร้พลอยปีกกล้าขาแข็งตามไปด้วย

แล้ววันหนึ่ง ยูเนสโก องค์กรสำคัญระดับสากลก็ทราบถึงคุณงามความดีของนกขมิ้น และมีมติมอบรางวัล บุคคลสำคัญของโลก ให้แก่ นกขมิ้นเหลืองอ่อน กำพล วัชรพล เนื่องในโอกาสครบ 100 ปีชาตกาล

เนื้อร้อง 2 ท่อนแรกของเพลงนกขมิ้นมีดังนี้

“ค่ำคืนฉันยืนอยู่เดียวดาย เหลียวมองรอบกายมิวายจะหวาดกลัว มองนภามืดมัว สลัวเย็นย่ำ ค่ำคืนเอ๋ย

ยามนภาคล้ำไปใกล้ค่ำ ยินเสียงร่ำคำบอกเจ้าช่อไม้ดอกเอ๋ย เจ้าดอกขจร นกขมิ้นเหลืองอ่อน ค่ำแล้วจะนอนไหนเอย…เอ๋ยเล่านกเอย”

วันนี้นกขมิ้นเหลืองอ่อนที่ชื่อ กำพล วัชรพล ไม่เดียวดายอีกต่อไปแล้ว เพราะเป็นที่รู้จักของคนทั้งโลก และท่านก็ไม่ต้องร่อนเร่พเนจรไปไหนอีกแล้ว เพราะรูปปั้นและพิพิธภัณฑ์ของท่านจะสถิตอยู่ ณ สำนักงานใหญ่ไทยรัฐ เลขที่ 1 ถนนวิภาวดีรังสิต เป็นมิ่งขวัญของพวกเราชาวไทยรัฐกรุ๊ปสืบต่อไปตราบนานเท่านาน.

“ซูม”