เมื่อวานนี้ผมเขียนเรื่อง “ศาลาไทย” ในงานเอ็กซ์โปในอดีตที่ผ่านมา 5 ครั้ง ที่ผมมีโอกาสไปเยือนด้วยตนเอง 4 ครั้ง ว่าประสบความสำเร็จอย่างงดงาม ทั้ง ๆ ที่เริ่มต้นก็ถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าห่วยบ้าง แย่บ้าง บ่มีไก๊บ้าง

เขียนแล้วก็กลับไปค้น “โน้ตบุ๊ก” (สมุดโน้ตจริง ๆ นะครับ ไม่ใช่โน้ตบุ๊กสมัยใหม่) ที่ผมเก็บไว้เป็นตั้งๆ ทั้งเล่มเล็กเล่มใหญ่จดบันทึกสิ่งที่ผมพบเห็นในแต่ละวันเอาไว้

มีสาระสำคัญมาฝากเพิ่มเติมดังนี้ครับ…“เอ็กซ์โป 2000” ที่ ฮันโนเวอร์ เยอรมนี ผมไปในนามของ บอร์ดธนาคารออมสินไทย ซึ่งมีความสัมพันธ์ที่ดีมากกับธนาคารออมสินเยอรมนี สปอนเซอร์ใหญ่ของงานเอ็กซ์โปดังกล่าว

อาจเป็นเพราะฮันโนเวอร์อยู่ไกลและไปยาก จึงไม่ค่อยมีคนไทยและสื่อไทยไปเที่ยวชม และไม่มีการวิพากษ์วิจารณ์มากนัก ซึ่งในวันที่ผมไปปรากฏว่ามีชาวเยอรมันและนักท่องเที่ยวมาเข้าคิวยาวเหยียดพอสมควร ผมจึงสรุปในบันทึกว่าประสบความสำเร็จในระดับหนึ่ง และไม่ได้ติดตามว่าลงท้ายแล้วศาลาไทยของเราจบลงในอันดับเท่าไร?

สำหรับเอ็กซ์โป 2005 ที่ ไอชิ ประเทศญี่ปุ่น อันนี้โดนหนักมาก สื่อมวลชนหลายฉบับวิจารณ์ค่อนข้างแรง แต่เนื่องจากเป็น “สื่อหลัก” ที่ยังหวาดเกรงการฟ้องหมิ่นประมาทอยู่ แม้จะแรงแค่ไหน ก็ไม่หนักหน่วง และมีการ “แชร์” แผล็บเดียวทั่วประเทศอย่างทุกวันนี้

ในบันทึกของผมระบุไว้ว่า สปอนเซอร์หลักที่เชิญผมและคณะสื่อมวลชนชุดใหญ่ไป ไอชิ ได้แก่ บริษัทรถยนต์ โตโยต้าประเทศไทย และคณะของเราไปเยือน “ศาลาไทย” เช้ามาก ผู้คนยังไม่เดินทางมาเที่ยว ทำให้ดูโหรงเหรงอยู่บ้าง

จากนั้นก็เป็นบันทึกถึงความตื่นเต้นอื่น ๆ ในความยิ่งใหญ่ของ เอ็กซ์โป เกือบทั้งหมด ไม่ได้มีส่วนใดระบุผลล่าสุดว่า มีผู้คนมาเยี่ยมชมศาลาไทยมากน้อยเพียงใด

ที่ผมบันทึกไว้ชัดเจนมากคือ 2 ครั้งต่อมา ได้แก่ปี 2010 เอ็กซ์โป เซี่ยงไฮ้ ที่คณะสื่อมวลชนชุดใหญ่ได้รับเชิญจาก ปตท.ยุค คุณประเสริฐ บุญสัมพันธ์ เป็นผู้ว่าการ

คณะสื่อมวลชนได้ยินเสียงวิพากษ์วิจารณ์เชิงลบมาบ้างก่อนเดินทางและหลายคนก็เตรียมตัวไปจับผิด…แต่พอไปถึงแล้วกลายเป็น “ตะลึงงัน” จับผิดไม่ลง เพราะที่หน้าศาลาไทยมีชาวจีนมายืนรอชมยาวเหยียด ย้วยไปย้วยมาต้องรอนับชั่วโมงจึงจะเข้าชมได้

ในบันทึกของผมระบุว่า กลับมาเมืองไทยผมเปิด เว็บไซต์ เอ็กซ์โปเซี่ยงไฮ้ดู ปรากฏว่า ก่อนงานเลิกสัก 2 เดือนกระมัง…ศาลาไทยได้รับความนิยมอยู่ใน “ท็อป 5” อย่างเหลือเชื่อ

แต่ก็น่าเสียดายที่บันทึกของผมจบลงเพียงเท่านั้น ไม่ได้รอจนถึงงานเลิก…ไม่แน่ใจว่า ที่สุดแล้วเราจะได้อันดับเท่าไร? แต่ก็มั่นใจว่าถึงขนาดนี้แล้ว ยังไงๆ “ท็อปเทน” ก็อยู่ในมือพันเปอร์เซ็นต์

มาที่ เอ็กซ์โป 2015 ที่มิลาน ซึ่งทาง ปตท. ก็กรุณาเชิญสื่อมวลชนอาวุโสอีกครั้ง แต่ผมเพิ่งผ่าตัดใหญ่ได้ 2 เดือน จึงไม่กล้าเดินทางร่วมไปด้วย…กระนั้นก็โชคดีอีก 4-5 เดือนให้หลัง งานใกล้จบแล้วเพื่อน ๆ ของผมกลุ่มหนึ่งจัดทริปแบบครอบครัวไปเที่ยวยุโรป

ผมตามไปด้วยและพอดีได้แวะ มิลาน ผมจึงแว่บไปเยี่ยมศาลาไทยที่เอ็กซ์โป ซึ่งก็เห็นด้วยตาตนเองอีกครั้งว่ามีชาวอิตาลีมาเข้าคิวดูชมยาวเหยียด และก็มาทราบภายหลังว่ายอดคนดูของเรา ติด “ท็อปเทน” อีกครั้ง

สำหรับเอ็กซ์โป 2020 ที่ดูไบ ผมมิได้บันทึกอะไรไว้มากนัก เพราะมิได้เดินทางไป เพราะเริ่มรู้สึกตัวว่าเดินไม่ค่อยไหวแล้ว

แต่ผมก็จำได้ว่ามีรายงานข่าวในสื่อมวลชนต่าง ๆ ว่าศาลาไทยของเราติดอันดับ Top Ten อย่างน่าชื่นใจในที่สุด

ผมจึงหวังว่า “เอ็กซ์โป โอซากา” ที่มีทั้งคำติและคำชม ศาลาไทยพอ ๆ กันครั้งนี้น่าจะจบลงด้วยดีเหมือนในอดีตที่ผ่านมา

หมายเหตุ เมื่อวานผมสรุปเร็ว ๆ ว่า “ศาลาไทย” ติดอันดับท็อปเทน 5 ครั้งหลังสุด ขอแก้ไขเล็กน้อย เป็น 3 ครั้งหลังสุดนะครับ… และจะดีใจที่สุดถ้าที่โอซากาครั้งนี้จะเป็น “ท็อปเทน” ครั้งที่ 4 ติดต่อกัน.

“ซูม”