วันศุกร์ที่ 15 พฤศจิกายน 2567 ตรงกับวันเพ็ญเดือน 12 ของปีมะโรง หรือ “วันลอยกระทง” ประเพณีอันยิ่งใหญ่และเก่าแก่ของชนชาติไทย ที่สืบทอดกันมาเกือบๆ 800 ปีนับตั้งแต่กรุงสุโขทัยมาจนถึงบัดนี้

ผมเป็นคนแก่ที่ชอบรำลึกถึงความหลัง พอเห็น “พ.ศ.” ของวันลอยกระทงปีนี้ว่า ปี 2567 ก็อดมิได้ที่จะนึกถึงวันลอยกระทงที่ พ.ศ.ลงท้ายด้วยเลข 7 เช่นกัน คือ “ลอยกระทง 2527” ที่มีความหมายยิ่งในทางเศรษฐกิจและทางการเมือง

นั่ง “ไทม์แมชชีน” กลับไปสู่เทศกาลลอยกระทง 2527 ซึ่งตรงกับวันที่ 7 เดือนพฤศจิกายนของปีดังกล่าว ประเทศไทยมี พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ หรือ “ป๋าเปรม” เป็นนายกรัฐมนตรี และมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังชื่อ สมหมาย ฮุนตระกูล

ปู่สมหมายเพิ่งประกาศลอยตัวเงินบาททำให้ค่าเงินบาทอ่อนลง หรือ “ลดลง” จาก 23 บาทเป็น 28 บาทต่อ 1 ดอลลาร์ไปเมื่อวันที่ 2 พ.ย. ก่อนหน้าวันลอยกระทง 5 วัน เรียกเสียงสวดจากประชาชนชาวไทยได้อย่างกึกก้อง

เพราะค่าของเงินบาทที่อ่อนลงทำให้ราคาของที่สั่งซื้อจากต่างประเทศแพงกระฉูดขึ้นไปตามๆกัน เหตุเพราะเราต้องใช้เงินบาทจำนวนมากกว่าเดิมถึง 5 บาทไปแลกเงิน 1 เหรียญดอลลาร์

น้ำมันจึงแพง, รถยนต์ก็แพง, ค่าไปเที่ยวต่างประเทศก็เพิ่มขึ้น, ส่งลูกไปเรียนนอกก็ต้องจ่ายเยอะขึ้น…ของอะไรที่เราต้องสั่งซื้อมาจากเมืองนอกแพงหูฉี่หมด

ต่อมาในวันที่ 7 พ.ย.ซึ่งเป็นวันลอยกระทงนั่นเอง ท่าน ผบ.สส. และ ผบ.ทบ.ในขณะนั้น พลเอกอาทิตย์ กำลังเอก เพิ่งกลับจากต่างประเทศลงจากเครื่องบินตอนเย็นก็สั่งให้สถานีโทรทัศน์ทหารบกช่อง 5 และช่อง 7 เตรียมพร้อมเพื่อถ่ายทอดสดการให้สัมภาษณ์ของท่านเกี่ยวกับการลดค่าเงินบาทของรัฐบาล

ท่านบ่นว่า ท่านก็เดือดร้อนเพราะอาวุธยุทโธปกรณ์ที่จะต้องซื้อมาใช้เพื่อป้องกันประเทศก็พลอยแพงหูฉี่ไปด้วย

เผอิญท่านเป็นคนเสียงดัง จึงบ่นด้วยเสียงที่ค่อนข้างดัง ทำให้ผู้คนที่ดูโทรทัศน์ตกใจ นึกว่าจะมีการปฏิวัติรัฐประหารเกิดขึ้น ลือไปตลอดคืนลอยกระทงก็ว่าได้

แต่แล้วในวันรุ่งขึ้นก็เกิดปรากฏการณ์ใหม่ที่คาดไม่ถึงแก่ประเทศไทย เมื่อประชาชน สื่อมวลชน และนักการเมืองที่ต่อต้านการปฏิวัติต่างหันมาเชียร์ป๋าเปรมและปู่หมายเป็นแถวๆ

เริ่มพูดถึงประโยชน์ของการลดค่าเงินบาทว่าจะเป็นผลดีอย่างไรบ้างต่อประเทศของเราอย่างกว้างขวาง ส่งผลให้กระแสลมเปลี่ยนทิศ หันมาเชียร์การลดค่าเงินกันยกใหญ่

ทางฝ่ายทีมเศรษฐกิจของป๋าเปรมที่เป็นข้าราชการประจำคือ ดร.เสนาะ อูนากูล เลขาธิการสภาพัฒน์ ก็นำแผนเฉพาะกิจฟื้นฟูประเทศหลังลดค่าเงินบาทส่งให้ป๋าเปรมประกาศเป็นนโยบาย พร้อมแต่งตั้งคณะกรรมการปฏิบัติงานตามแผนที่ว่าอย่างด่วนจี๋

อย่างเหลือเชื่อผลการปฏิบัติงานตามแผนดังกล่าวได้ผลเกินคาด…เศรษฐกิจไทยพลิกฟื้นตีตื้นเพียงไม่กี่เดือน–นักท่องเที่ยวแห่มาเมืองไทยล้นหลาม โรงงานอุตสาหกรรมทั้งหนักเบาก็แห่มาตั้งในประเทศไทยอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน

อีก 2 ปีต่อมาประเทศไทยก็เข้าสู่ “ยุคโชติช่วงชัชวาล” และได้รับการยกย่องจากนิตยสาร ไทม์ และ นิวสวีก พร้อมกันว่า เป็น “ประเทศอุตสาหกรรมใหม่” กับ “เสือตัวใหม่แห่งเอเชีย”

ถึงได้บอกว่าคืน “ลอยกระทง 2527” คือคืน “เปลี่ยนประเทศ” และเป็นคืนแห่งประวัติศาสตร์เศรษฐกิจไทยที่อยู่ในความทรงจำมาจนถึงบัดนี้

เพราะฉะนั้นเนื่องในโอกาสลอยกระทง 2567 ครบ 40 ปี นับแต่ลอยกระทง 2527 ผมก็ขอรำลึกถึง “วีรบุรุษ” ที่อยู่ในเหตุการณ์ลอยกระทงดังกล่าวทุกๆท่าน–ขอบพระคุณป๋าครับ ขอบพระคุณปู่สมหมายครับ และขอบพระคุณพลเอกอาทิตย์ด้วยครับ

ก่อนจะอธิษฐานและปล่อยกระทงลงสู่สระน้ำของ “สวนนวมินทร์ภิรมย์” ใกล้ๆ บ้านผมในค่ำคืนวันนี้ด้วยความสุขใจ.

“ซูม”