ทุกครั้งที่มี “ข่าวร้าย” อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากการกระทำของ “ครู” นอกรีตนอกรอย ซึ่งเมื่ออ่านแล้วรู้สึกห่อเหี่ยวท้อถอยและ เป็นห่วงอนาคตของประเทศชาติ…ผมจะนึกถึงชื่อบุคคล 2 ชื่อนี้เสมอ
ชื่อแรกคุณ วงจันทร์ ไพโรจน์ นักร้องที่เคยโด่งดังมากสมัยที่ผมยังเป็นเด็ก เธอร้องเพลงอัดแผ่นเสียงไว้เพลงหนึ่ง ชื่อเพลง “แม่พิมพ์ของชาติ” เพลงสะท้อนชีวิตคุณครูทั่วประเทศไทย ที่ขันอาสาไปทำหน้าที่สอนวิชาความรู้แก่เด็กๆ ไทยตามถิ่นทุรกันดารต่างๆ
ชื่อที่สอง ครูปิยะ ชื่อของคุณครูที่เป็นพระเอกของภาพยนตร์เรื่อง “ครูบ้านนอก” จากบทประพันธ์ของ “คำหมาน คนไค” นำแสดงโดย ปิยะ ตระกูลราษฎร์, วาสนา สิทธิเวช กำกับการแสดงโดย สุรสีห์ ผาธรรม และอำนวยการสร้างโดย กมล กุลตังวัฒนา
ทั้ง 2 ชื่อนี้ทำให้ผมยังเชื่อมั่นว่าครูดี ครูผู้เสียสละ และอุทิศตนยังมีอยู่มากทั่วประเทศไทย อันเป็นผลให้ประเทศของเราเจริญเติบโต แม้จะลุ่มบ้างดอนบ้างมาได้จนถึงบัดนี้
เมื่อสัปดาห์ที่แล้วคนไทยทั้งประเทศช็อกกับข่าวคุณครูระดับผู้อำนวยการโรงเรียนแห่งหนึ่งของจังหวัดสิงห์บุรี ตกเป็นผู้ต้องหาของตำรวจในคดีชิงทองในห้างสรรพสินค้าที่ลพบุรี ด้วยพฤติกรรมที่โหดเหี้ยมสังหารผู้บริสุทธิ์ไป 3 ศพ และบาดเจ็บอีกหลายคน
เป็นอีกหนึ่งพฤติกรรมของ “ครู” ที่ทำให้คนไทยรู้สึกท้อแท้ และเป็นห่วงกังวลในระบบการศึกษาของเราขึ้นมาอีกครั้ง
ถึงขนาดนี้เชียวหรือครูของประเทศไทยเรา? เป็นคำถามที่เกิดขึ้นในวงสนทนาทุกวงก็ว่าได้
ทำให้ผมต้องตั้งสติทำใจให้สงบนิ่งแล้วก็นึกถึง “วงจันทร์ ไพโรจน์” และ “ครูปิยะ” เพื่อปลอบใจตัวเองดังเช่นที่เคยปฏิบัติมา
วงจันทร์ ไพโรจน์ ขับร้องเพลง “แม่พิมพ์ของชาติ” บันทึกแผ่นเสียงไว้เมื่อ พ.ศ.2501 ตามที่ระบุอยู่ในบทความบางชิ้นที่กูเกิลค้นได้… แต่งเนื้อร้องและทำนองโดย สุเทพ โชคสกุล
ในประวัติของ วงจันทร์ ไพโรจน์ (ชื่อเดิมดวงจันทร์ ปัจจุบันอายุ 86 ปี) นั้น วิกิพีเดีย เขียนไว้ละเอียดพอสมควร แต่พูดถึงเพลงแม่พิมพ์ของชาติไว้เพียงสั้นๆ ว่าเป็นเพลงที่ทำให้ผู้คนยุคนั้นอยากเป็นครู และภูมิใจที่จะไปประกอบอาชีพครู
โชคดีที่ยูทูบยังเก็บเอ็มวีที่ถ่ายทำใหม่ไว้ โดยใช้เสียงจากแผ่นดั้งเดิมเป็นหลัก เมื่อ พ.ศ.2516 โดยทีมงาน “แม่ไม้เพลงไทย” ฟังด้วยดูการแสดงประกอบไปด้วยยังซึ้งและชวนให้นํ้าตาไหลเหมือนเดิม
นี่คือเพลงที่สะท้อนชีวิต “คุณครู” ผู้มีพระคุณต่อเด็กไทย และช่วยพัฒนาประเทศไทยมาตลอดเวลาเกือบ 60 ปีของการพัฒนาประเทศนับตั้งแต่แผนพัฒนาฉบับแรก 2504-2509 จนถึงบัดนี้
สำหรับ “ครูปิยะ” เป็นชื่อของพระเอกภาพยนตร์เรื่อง “ครูบ้านนอก” จากบทประพันธ์ของ คำหมาน คนไค ที่สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2521
เผอิญชื่อจริงของนักแสดงก็คือ ปิยะ ตระกูลราษฎร์ เข้าด้วย ทำให้ชื่อของครูปิยะ หนุ่มจบวิทยาลัยครูที่ขันอาสาไปเป็นครูบ้านนอกที่ หนองหมาว้อ เมื่อ พ.ศ.2521 เป็นที่รู้จักและจดจำของคนดูหนังยุคนั้นอย่างรวดเร็ว
ครูปิยะทุ่มเทให้แก่การสอนหนังสือเด็กๆ และยังลงไปช่วยพัฒนาชุมชนรวมกับชาวบ้าน ตอนหลังไปพบว่ามีขบวนการลักลอบตัดไม้ทำลายป่า ทำให้เขาต่อสู้เรื่องนี้จนเป็นเหตุให้ถูกลอบยิงจนเสียชีวิต
“ครูปิยะ” ถือเป็นคุณครูตัวอย่างที่นักพัฒนาชนบทซึ่งกำลังคิดรูปแบบพัฒนาชนบท ให้ป๋าเปรมยุคนั้นอยากเห็นอยากได้ และต่อมาก็ได้มีการเสนอให้ “ครู” เป็นหนึ่งในคณะกรรมการพัฒนาชนบทระดับตำบล ร่วมกับพัฒนากรตำบล, เกษตรตำบล และสาธารณสุขตำบล
หลังจากอ่านข่าวตำรวจจับตัวผู้อำนวยการอำมหิตได้ เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว และนั่งดู “ไทยรัฐนิวส์โชว์” ของ ไทยรัฐทีวี ช่อง 32 นำเสนอเรื่องราวหลายชั่วโมงในวันเดียวกัน ผมก็รู้สึกเครียดจนต้องไปเข้ายูทูบฟังเพลง “แม่พิมพ์ของชาติ” ขับร้องโดย วงจันทร์ ไพโรจน์ อีก 2-3 หน
พร้อมอ่านเรื่องย่อ “ครูบ้านนอก” อีก 1 จบ
ฟังเพลงแล้วอ่านเรื่องย่อแล้ว ผมก็สบายใจขึ้น…และเชื่อว่า ครูแย่ๆ ก็คงมีอยู่บ้าง เพราะทุกๆ อาชีพย่อมอดไม่ได้ที่จะมีคนไม่ดีปะปนอยู่เสมอ
แต่แสงเรืองๆ ยังส่องประเทืองอยู่ทั่วเมืองไทยครับ ขอให้กำลังใจและขอบพระคุณคุณครูน้อยใหญ่ทั่วประเทศไทย ที่กำลังทำหน้าที่อย่างเสียสละและอุตสาหะ เพื่อเด็กไทยของเราในขณะนี้.
“ซูม”