บัณฑูร ล่ำซํา : ถึงคนรุ่นใหม่ เชื่อผม “รวยเร็ว ไม่มีจริง”

หลายวันมาแล้วผมจะเขียนอะไรสักเรื่องหนึ่งที่มีเนื้อหาสาระคล้ายๆ กับที่คุณบัณฑูร ลํ่าซํา อดีตประธานเจ้าหน้าที่บริหารหรือซีอีโอของธนาคารกสิกรไทยเคยพูดจาเอาไวั

ก็เลยลองเข้าค้นในกูเกิลในชื่อของ บัณฑูร ลํ่าซำ เผื่อจะเจอบทความหรือบทให้สัมภาษณ์ของคุณบัณฑูรเกี่ยวกับเรื่องที่ผมอยากเขียน

ผลกลับกลายเป็นว่า ผมไม่เจอประเด็นที่ตั้งใจไว้ว่าจะเขียน แต่ไปเจออีกประเด็นหนึ่งที่คุณบัณฑูรพูดไว้และน่าหยิบมาเขียนมากกว่า…ขออนุญาตถ่ายทอดต่อเลยนะครับ

กูเกิลนำคลิปในยูทูบที่คุณ บัณฑูร ไปแสดงปาฐกถาพิเศษให้ THE STANDARD เมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน ปี 2565 หรือประมาณ 4 เดือนที่แล้วนี่เอง…มาลงไว้ พร้อมมีตัวอักษรบรรยายว่า “บัณฑูร ลํ่าซำ ถึงคนรุ่นใหม่ รวยเร็ว ไม่มีจริง”

ผมรีบคลิก…ทั้งดูทั้งฟังหลายรอบ เพราะมีความยาวแค่ 8 นาที 44 วินาทีเท่านั้น ท่านที่สนใจเข้าดูในยูทูบได้เลย โดยพิมพ์ข้อความว่า “บัณฑูร ลํ่าซำ ถึงคนรุ่นใหม่” ก็จะปรากฏคลิปที่ว่านี้ขึ้น

เนื้อหาในคลิปมี 2 ประเด็นคือ คำสอนถึงคนรุ่นใหม่ เรื่อง “รวยเร็ว ไม่มีจริง” กับ “ข้อเสนอแก้ความเหลื่อมลํ้าในประเทศไทย”

สำหรับวันนี้ผมจะขออนุญาตหยิบมาขยายความต่อเฉพาะประเด็นแรกเท่านั้น เผื่อจะเป็นประโยชน์แก่คนรุ่นใหม่ที่มักมีความคิดความเชื่อ และความฝันตั้งแต่เดินออกจากรั้วมหาวิทยาลัยว่า “ฉันจะรํ่ารวยเป็นเศรษฐีให้ได้ในเร็วๆนี้” มิให้คิดฝันจนเกินขอบเขต

คุณบัณฑูรกล่าวไว้ดังนี้ครับ…

“ปีนี้ (2565) ครบ 25 ปีหลังจากวิกฤติเศรษฐกิจปี 2540 วิกฤติเศรษฐกิจครั้งใหญ่ของประเทศไทย”

“ผมดูสถิติผู้ชมผู้ฟังของเดอะสแตนดาร์ด (ผู้จัดสัมมนา) พบว่ามี 2 ใน 3 ที่อายุน้อยกว่า 40 ปี แสดงว่าตอนเกิดเหตุอย่างมากก็อายุ 15 ปี คงจำไม่ได้ว่าเหตุผล (ของวิกฤติ) ตอนนั้นคืออะไร?”

“แต่คนรุ่นผมจำได้มันก็คือเพราะอยากรวยเร็ว ซึ่งไม่มีหรอกรวยเร็วที่ว่า มันต้องรวยด้วยความเพียรพยายาม และสร้างสิ่งที่มีค่าที่ขายได้จริงๆเท่านั้น เพราะอยากจะรวยเร็ว มันก็รวยเร็วชั่วคราว แล้วมันก็เจ๊ง”

“ปัจจุบันมันก็กำลังทำกันอยู่ให้ดูต่อหน้าต่อตาด้วยเครื่องมือที่อาจดูแตกต่างไปกว่าเดิม รวมทั้งบริษัทใหญ่ที่เพิ่งเจ๊งไป เพราะค้าขายเงินประหลาดๆ มันก็รวยเร็วอยู่สักพักนึง แล้วก็เจ๊งภายใน 2 สัปดาห์”

“ดูกันให้ดีๆ…อะไรที่มันเร็วมันไม่มีจริงหรอก จะสร้างสินค้าบริการที่ดีสักอันมันต้องใช้ความเพียรพยายามมากมาย”

“เพราะฉะนั้น นี่จึงเป็นโจทย์ที่ต้องดูให้ดี…และนี่ก็เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ.2540 ความอยากรวยเร็วและความโลภคือสาเหตุใหญ่ของวิกฤติครั้งนั้น”

ข้อความข้างต้นนี้ถอดจากคำพูดคำปราศรัยบางส่วนของคุณบัณฑูรจึงอาจมีสำนวนถ้อยคำที่มีลักษณะเป็นคำพูดและอาจกระโดดไป กระโดดมาบ้าง แต่ก็อ่านได้ใจความอย่างดียิ่ง

สาระที่ผมเชื่อว่าคุณบัณฑูรตั้งใจจะสื่อถึงคนรุ่นใหม่นั้นอยู่ที่ประโยคว่า “รวยเร็ว ไม่มีจริง มันต้องรวยด้วยความเพียรพยายาม” นั่นเอง

อะไรก็ตามที่รวยเร็วจะเป็นเรื่องชั่วคราว รวยได้แต่เดี๋ยวก็เจ๊ง

คุณบัณฑูรไม่ได้ลงลึกถึงตัวอย่าง แต่ถ้าจะอธิบายเพิ่มเติมถึงตัวอย่างต่างๆ ในโลกแห่งความเป็นจริง เราจะเห็นว่า ไม่ว่าเจ้าสัว ธนินท์ เจียรวนนท์, เจ้าสัวเจริญ สิริวัฒนภักดี หรือแม้แต่ตระกูล “ลํ่าซํา” ของคุณบัณฑูรเอง ล้วน “รวยช้า” หรือ “ค่อยๆ รวย” ทั้งสิ้น

เมื่อสร้างสินค้าสร้างบริการจนติดตลาดแล้วและใช้เวลาระยะหนึ่งจน “รวย” ได้ระดับแล้ว จากนั้นกลไกของความรวยจะเริ่มทำงาน…แบบเงินต่อเงินขยายเครือข่ายธุรกิจออกไปเรื่อยๆ…จากรวยธรรมดาเป็นมหารวย หรืออภิมหาเศรษฐีในที่สุด

ทุกวันนี้ยังมี “รวยเร็ว” อีกแบบที่คุณบัณฑูรไม่ได้เอ่ยถึง แต่ในที่สุดเมื่อคนจับได้หรือความแตกก็เจ๊งเช่นกัน…นั่นก็คือความรํ่ารวยแบบ “สีเทา” บ้าง “สีดำ” บ้าง จากนักลงทุนผิดกฎหมายชาวจีน หรือจากตำรวจและข้าราชการไทยคอร์รัปชันที่เป็นข่าวใหญ่ในสื่อต่างๆ

เจอคุณ “ชูวิทย์” เข้า 2-3 หมัด หงายเก๋งหมดเลยจากรวยทำท่าจะยากจนโดนยึดทรัพย์เป็นแถวๆ…เห็นไหมล่ะ!

“ซูม”

บัณฑูร ล่ำซํา : ถึงคนรุ่นใหม่ เชื่อผม "รวยเร็ว ไม่มีจริง", ความเหลื่อมลํ้า, ประเทศไทย, เศรษฐี, วิกฤติเศรษฐกิจ, ซูมซอกแซก