คืน “ลอยกระทง” ได้รับการจับตาจากนักเศรษฐศาสตร์ไทยอย่างไม่เป็นทางการมาหลายปีแล้วว่า…สามารถนำมาเป็นเครื่อง “ชี้วัด” ภาวะเศรษฐกิจของประเทศได้อย่างดียิ่ง

เศรษฐกิจของปีนั้นๆจะดีขึ้น จะทรงๆ หรือถดถอยตัวลง สามารถวัดได้เลยจากจำนวนผู้คนที่ออกมาลอยกระทงว่ามากขึ้นหรือน้อยลง

ปีใดที่คืนลอยกระทงเป็นไปอย่างกร่อยๆ ผู้คนออกมาสนุกสนานอย่างแกร็นๆ ด้วยจำนวนบางตา…ยังไม่ทันเที่ยงคืนก็เงียบฉี่แล้ว

ฟันธงได้เลยว่า เศรษฐกิจของปีดังกล่าวไม่ค่อยดีแน่ๆ

แต่ถ้าปีใดคืนลอยกระทงผู้คนแน่นมาก คึกคักมาก มีคนมาลอยกระทงเยอะ ลอยแล้วยังนั่งดื่มอ้อยอิ่งสนุกสนานต่อเยอะ บางครั้งใกล้รุ่งยังไม่เลิกรา ฟันธงได้เลยว่าเศรษฐกิจไทยปีนั้นดีแน่นอน

ส่วนว่าจะดีขึ้นกี่เปอร์เซ็นต์? ออกมาเป็นตัวเลขจีดีพีที่ชัดเจนเท่านั้นเท่านี้ เอาไว้ว่ากันวันหลัง เมื่อได้รายละเอียดครบถ้วนแล้ว

คืนลอยกระทงที่เงียบเชียบที่สุด แต่สั่นสะเทือนขวัญที่สุดคืนหนึ่งในประวัติศาสตร์เศรษฐกิจไทย ได้แก่ คืนลอยกระทงเมื่อปี 2527 ซึ่งตรงกับวันที่ 7 พฤศจิกายน

เศรษฐกิจไทยในปีดังกล่าวมีปัญหามากมาย ขาดดุลการค้ารุนแรงและขาดดุลชำระเงินค่อนข้างแรง รัฐบาลป๋าเปรม โดยคำแนะนำของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ปู่ สมหมาย ฮุนตระกูล เพิ่งประกาศลอยตัวเงินบาท ทำให้ค่าเงินบาทลดลงจากเหรียญละ 23 บาท เป็น 27 บาท เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายนก่อนนั้น

ข้าวของที่สั่งจากนอกราคาแพงขึ้นทันที รวมทั้งน้ำมันก็แพงขึ้น ด้วย เป็นเหตุให้สื่อมวลชนรุมด่ารัฐบาลอย่างรุนแรง

มาจนถึงวันที่ 7 พ.ย.2527 ซึ่งเป็นวันลอยกระทงที่เงียบเหงาที่สุดอย่างที่ว่า…แต่กลับอึกทึกครึกโครม สร้างความตระหนกตกใจแก่คนไทยอย่างยิ่ง เมื่อ พลเอกอาทิตย์ กำลังเอก ผบ.ทบ. ณ ขณะนั้น ได้ออกมาวิจารณ์การลดค่าเงินบาทอย่างรุนแรงมากทางโทรทัศน์

ทำให้คาดการณ์กันว่าทางฝ่ายทหารไม่พอใจรัฐบาล อาจมีการปฏิวัติแน่ๆ อกสั่นขวัญหายไปตามๆ กัน

วันรุ่งขึ้นสื่อต่างๆ ที่เคยด่าป๋าเปรมที่ลดค่าเงินบาทก็หันมาเชียร์ป๋าเปรมแทน เพราะกลัวว่าจะมีการปฏิวัติ โดยลงข่าวและถ้อยแถลงของนักเศรษฐศาสตร์ที่บอกว่า “ลดค่าเงิน” คือการกระทำที่ถูกต้อง ทำให้กระแสเปลี่ยนทันที

ประกอบกับป๋าเปรมก็ฉับไวสั่งแต่งตั้งคณะทำงานชุดพิเศษ ซึ่งมี ดร.เสนาะ อูนากูล เป็นประธาน ให้ดำเนินมาตรการใช้ประโยชน์จากการลดค่าเงินบาทให้เกิดประโยชน์สูงสุด

ดร.เสนาะคลอด 24 มาตรการออกมาทันทีและเร่งรัดทุกฝ่ายให้ดำเนินการตามมาตรการนั้นๆ

ส่งผลให้นักท่องเที่ยวมาเที่ยวเมืองไทยอย่างล้มหลาม สินค้าออกก็ขายดี ในขณะที่สินค้าเข้ามูลค่าน้อยลง ประเทศไทยเกิดภาวะเกินดุลการค้าเป็นครั้งแรกในรอบหลายๆ ปี

และแล้วคืนลอยกระทงในเดือนพฤศจิกายนปี 2528 ถัดมาอีก แค่ปีเดียวเท่านั้น คนไทยก็ออกมาสนุกสุดเหวี่ยงอีกครั้ง

คนเที่ยวจนถึงตี 1 ตี 2 เสียงพลุดังสนั่นหวั่นไหวอย่างไม่มีทีท่าจะหยุดยั้ง งานภูเขาทองคนแน่นเอี้ยดเป็นประวัติการณ์และที่แฮปปี้แลนด์ คลองจั่นก็มีรายงานว่าคนไปลอยกระทงแทบเหยียบกันตาย

จากนั้นตัวเลขก็ออกมาอย่างชัดเจนว่า ปี 2528 เป็นปีที่เศรษฐกิจไทยฟื้นตัวกลับมาอย่างเร็วมาก และยังฟื้นติดต่อกันไปอีกหลายปี จนได้รับฉายาจากสื่อต่างประเทศว่า “เสือตัวใหม่แห่งเอเชีย” ในที่สุด

คืนนี้ลอยกระทง 2565 เวลาผ่านไปแล้ว 38 ปี เศรษฐกิจของประเทศไทยเรามีขึ้นมีลงอีกหลายๆ ครั้ง และรอบหลังนี้เจอโควิด-19 น่าจะถอยลงไปอย่างน้อย 2 ปีเต็มๆ

ผมไม่หวังว่าลอยกระทงคืนนี้จะสนุกสนานสุดเหวี่ยงเหมือนปี 2528

หวังแค่เพียงว่ามันจะสนุกสนานขึ้น มีรสมีชาติมากขึ้น ผู้คนออกมาลอยกันอย่างมีความสุขมากขึ้น อันแสดงถึงว่าเศรษฐกิจไทยกำลังจะฟื้นขึ้นแล้ว เพื่อเป็นจุดเริ่มต้นของการก้าวไปสู่ความเติบโตที่ยั่งยืนของประเทศไทยต่อไปในวันข้างหน้า

พระแม่คงคาที่เคารพครับ ลูกช้างหวังไว้เพียงเท่านี้จริงๆ โปรดดลบันดาลให้ความหวังของลูกช้างสัมฤทธิผลด้วยเทอญ.

“ซูม”