เกริ่นไว้ตั้งแต่สัปดาห์ที่แล้วว่า ในช่วงเทศกาลปีใหม่ ทีมงานซอกแซกมีโอกาสไปเที่ยวชมพิพิธภัณฑ์มาถึง 2 แห่ง และได้เขียนถึงพิพิธภัณฑ์ “เหรียญกษาปณานุรักษ์” ของกรมธนารักษ์ไปเรียบร้อย

ส่วนแห่งที่สองอันได้แก่ “มิวเซียมสยาม” หรือพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เจ้าเก่าซึ่งช่วงนี้กำลังจัดนิทรรศการ “ถอดรหัสไทย” นั้น หัวหน้าทีม ซอกแซกทิ้งท้ายไว้ว่าจะนำมาเขียนในสัปดาห์ต่อไป อันหมายถึงสัปดาห์นี้นั่นเอง

จริงๆ แล้วสาเหตุที่ทีมงานซอกแซกแวะไปที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ เป็นเพราะความตั้งใจที่จะไปไหว้พระที่ วัดโพธิ์ หรือ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เป็นเบื้องต้น

จำได้ว่า เมื่อนั่งรถไฟฟ้าใต้ดินสายสีน้ำเงิน ไปขึ้นที่สถานีที่สวยที่สุดในอาเซียน อันได้แก่ สถานีสนามไชย แล้วนั้น พอโผล่ขึ้นไปปุ๊บก็จะเห็นกำแพงวัดโพธิ์ด้านใต้อยู่ติดกับสถานีและเดินไปอีกหน่อยเดียวก็ถึงพระวิหารพระพุทธรูปปางไสยาสน์ ที่ทีมงานตั้งใจจะไปกราบไหว้

ผลปรากฏว่า เมื่อโผล่ขึ้นมาจริงๆ กลับพบเจอตึกอาคาร มิวเซียมสยาม ซึ่งเป็นอาคารของกระทรวงพาณิชย์เก่าแก่ อยู่ทางด้านซ้ายมือห่างออกไปแค่ 30 เมตรเท่านั้น

ถ้าท่านผู้อ่านจำได้ ทีมงานซอกแซกเคยเขียนถึงพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ไว้แล้ว ไม่ต่ำกว่า 2 ครั้ง ตั้งแต่ได้อาคารเก่าของกระทรวงพาณิชย์มาจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์แห่งการเรียนรู้ และจัดตั้ง สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ ขึ้นเมื่อ พ.ศ.2551 หรือ 12 ปีที่ผ่านมา

ทั้งเขียนถึงนิทรรศการหลักเรื่อง “เรียงความประเทศไทย” และนิทรรศการหมุนเวียนเรื่องต่างๆ ที่น่าสนใจบางเรื่อง

หลังจากนั้นก็ห่างเหินไปนานพอสมควร ไม่ได้แวะมาดูนิทรรศการหรือการแสดงที่มิวเซียมสยามอีกเลย

ทราบข่าวอยู่เหมือนกันว่า ทางพิพิธภัณฑ์ได้เปลี่ยนการแสดงจากชุด “เรียงความประเทศไทย” ซึ่งแสดงมาเกือบ 10 ปี มาเป็นการแสดงชุดใหม่ที่มีชื่อว่า “ถอดรหัสไทย” และเปิดแสดงนิทรรศการชุดนี้เมื่อปี 2561 ที่ผ่านมา

แต่ก็ยังไม่มีโอกาสแวะมาเยี่ยมชม แม้จะนั่งรถผ่านหรือเฉียดไปเฉียดมาอยู่หลายครั้ง

ดังนั้น เมื่อโผล่ขึ้นจากสถานีสนามไชย ก่อนจะออกเดินไปวัดโพธิ์ ทีมงานซอกแซกจึงมีมติเป็นเอกฉันท์ว่าควรจะแวะเข้าไปดูการแสดงชุดใหม่ของมิวเซียมสยามกันซะก่อน

เพราะนอกจากจะอยู่ห่างจากทางขึ้นทางลงสถานีเพียงไม่กี่สิบเมตรอย่างที่ว่าแล้ว ก็ยังเห็นผู้คนทั้งที่ขึ้นจากสถานีสนามไชยและที่มาโดยรถเมล์ และยานพาหนะอื่นๆ ต่างเดินเข้าไปในอาคารมิวเซียมสยามเป็นระยะๆ แบบไม่ขาดสาย

ทีมงานซอกแซกจึงได้ตัดสินใจเดินตามมวลชน ทั้งหลายเข้าไป และใช้เวลาชั่วโมงเศษๆ อยู่กับนิทรรศการถาวรชุด “ถอดรหัสไทย” ได้ทั้งความรู้ ความเพลิดเพลินและความตื่นตาตื่นใจ ตลอดจนความภาคภูมิใจที่เกิดมาเป็นคนไทยอย่างเปี่ยมล้น

นิทรรศการชุดนี้ใช้วิธีนำเสนอแบบง่ายๆ ใช้ภาษาง่ายๆ แฝงไว้ด้วยอารมณ์ขันชวนให้ติดตามตั้งแต่ห้องแรกจนถึงห้องสุดท้าย

ดังเช่นห้องการแสดงต่างๆ ของชั้น 3 บนสุดที่เราจะต้องขึ้นไปดูก่อน เพราะเรื่องราวจะเริ่มต้นจากชั้นนี้ เขาก็ใช้ภาษาพื้นๆ ในการเรียกชื่อห้องต่างๆ

เริ่มจากห้อง “ไทยสถาบัน” “ไทยตั้งแต่เกิด” “ไทยแปลไทย” “ไทยรึเปล่า” “ไทยอลังการ” และ “ไทยแค่ไหน” เป็นต้น

โดยเฉพาะห้อง “ไทยตั้งแต่เกิด” ซึ่งเป็นห้องขนาดใหญ่พอสมควร มีการสร้างกราฟิกไว้ตรงกลางให้คนดูไปยืนอยู่รอบๆ พอเริ่มแสดง ก็จะมีภาพหรือวัสดุจำลองที่เป็นส่วนย่อของสิ่งสำคัญที่กำลังพูดถึงโผล่ขึ้นมาเป็นระยะๆ เป็นห้องที่ห้ามพลาดอย่างเด็ดขาด

เพราะเป็นการสรุปประวัติศาสตร์ไทย และความสำคัญของสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ของไทยเอาไว้อย่างครบถ้วน

เริ่มต้นจากสุโขทัยเรื่อยมาจนถึงกรุงศรีอยุธยา และรัตนโกสินทร์ ก่อนจะจบลงในรัชสมัยของในหลวงรัชกาลที่ 9 สู่รัชกาลที่ 10

ช่วงที่กล่าวถึงพระมหากรุณาธิคุณของในหลวง ร. 9 ทั้งคำบรรยายและการแสดงกราฟิกที่ปรากฏอยู่ข้างหน้า ระคนกับเพลงสรรเสริญพระบารมี ดูแล้วน้ำตาแทบไหลเลยทีเดียว

ขยับลงมาชั้น 2 ก็จะมีชุด “ไทยดีโคตร” “ไทยชิม” “ไทยอินเตอร์” “ไทยวิทยา” “ไทยเชื่อ” “ไทย Only” “ไทยประเพณี” และตบท้ายด้วย “ไทยแชะ” ซึ่งเป็นห้องสำหรับใช้ถ่ายภาพไว้เป็นที่ระลึก มีเสื้อผ้ายุคต่างๆ ให้ยืมสวมใส่สำหรับแชะไว้ส่งไปลงโซเชียลอวดเพื่อนฝูง เป็นการส่งท้าย

ห้อง “ไทยชิม” จะรวบรวมภาพอาหารและสูตรอาหาร ตลอดจนวิธีปรุงเอาไว้อย่างครบถ้วน ไม่ว่าจะเป็น ผัดไทย, แกงเขียวหวาน หรือขนมหวานต่างๆ ที่ต้นกำเนิดอาจเป็นของต่างประเทศแต่ลงท้ายก็แปลงร่างเป็นไทยอย่างสมบูรณ์

อีกห้องที่น่าสนใจของชั้นนี้ได้แก่ “ไทย Only” รวบรวมข้าวของเครื่องใช้ ตลอดจนวัฒนธรรมประเพณีและวิถีปฏิบัติประจำวันที่น่าจะมีเฉพาะเมืองไทยเท่านั้น ยกตัวอย่างเช่น ข้าวแกง หรือกับข้าวใส่ถุงพลาสติกต่างๆ

ส่วนห้อง “ไทยเชื่อ” ก็รวบรวมได้ดี นำความเชื่อของคนไทยมาไว้รวมกันเต็มห้อง รวมทั้งรูปปั้น “นางกวัก” ใหญ่เบ้อเริ่ม

ห้อง “ไทยวิทยา” ว่าด้วยห้องเรียนแบบไทยๆ ยุคก่อนก็ทำได้เหมือน มีคนแวะนั่งโต๊ะเรียน นั่งอ่านหนังสือรอบละจำนวนมากๆ

ครับ! ทั้งหมดนี้เป็นเพียงหนังตัวอย่างบางส่วนของนิทรรศการ “ถอดรหัสไทย” ที่กำลังแสดงอยู่ที่มิวเซียมสยามขณะนี้ ถ้ามีเวลาอย่าลืมแวะไปดูกันบ้าง

นั่งรถไฟฟ้าใต้ดินสายสีนํ้าเงินไปลง สถานีสนามไชย เลยนะครับ แวะถ่ายรูปเช็กอินกับสถานีรถไฟใต้ดินที่สวยสุดในอาเซียนซะก่อนแล้วค่อยโผล่ขึ้นมิวเซียมสยามตามที่แนะนำไว้

วันที่ทีมงานของเราไปเป็นวันปีใหม่เขาให้ดูฟรี ไม่แน่ว่าวันนี้จะยังฟรีอยู่หรือเปล่า แต่ถึงจะเสียเงินบ้างก็คุ้มครับ…เชื่อแป้ง เอ๊ยเชื่อหัวหน้าทีมซอกแซกเถอะ!

“ซูม”