บันทึกจาก “สึกิจิ” ในวันไม่มี “ตลาดปลา”

ซอกแซกสัปดาห์นี้ เรากลับไปที่โตเกียวกันอีกครั้งนะครับ เพราะอย่างที่หัวหน้าทีมเกริ่นไว้แล้ว ยังมีบางเรื่องที่อยากจะเขียนถึง…โดยเฉพาะตลาดปลาสึกิจิ (Tsukiji Fish Market) ที่มีชื่อเสียงติดอันดับโลก

จำไม่ได้แล้วละว่าเคยเขียนถึงตลาดปลาแห่งนี้เอาไว้กี่ครั้ง เพราะไปทีไรจะต้องแวะไปทุกที เพื่อไปรับประทานปลาดิบที่เชื่อกันว่าสดที่สุดในญี่ปุ่น เพราะร้านอยู่ข้างตลาดปลาเก่าแก่ที่มีการชั่งปลาทูน่าที่นำมาจากทะเลในช่วงเช้าๆ ชั่งเสร็จเขาก็เอาเข้าร้านแล่เนื้อทำซูชิกันเลย

เข้าใจว่าข้อเขียนเก่าๆ คงจะอยู่ในยุคกระดาษพิมพ์ธรรมดา ยังไม่มีการพิมพ์เข้า ไทยรัฐออนไลน์ เหมือนยุคหลังๆ จึงสืบค้นไม่เจอ ถามอากู๋ กูเกิลเท่าไรๆ ก็ไม่มีคำตอบ

ครั้นจะเดินไปค้นในไทยรัฐเล่มยักษ์ที่ศูนย์ข้อมูลไทยรัฐ จัดพิมพ์เย็บเล่มไว้เป็นรายเดือนและรายปี ก็จำไม่ได้ว่าปีไหน หมดสิทธิ์สืบค้นอีกเช่นกัน

แต่จากความทรงจำเก่าๆ ที่ไปรับประทานปลาดิบที่นี่มาไม่ต่ำกว่า 3-4 ครั้ง เคยเขียนถึงทั้งบรรยากาศตลาดปลาและร้านอาหารการกินรอบๆ ตลาดปลา รวมทั้งร้าน “ราเม็ง” ข้างๆ ตลาดปลา ที่หนังสือพิมพ์นิวยอร์กไทมส์ เคยมาชิมแล้วเขียนชวนชิมเอาไว้เมื่อหลายปีก่อนโน้น

หลังจากนั้นก็ไม่ได้ไปญี่ปุ่นเสียหลายปี แต่ก็ยังติดตามอ่านข่าวคราวอยู่เสมอๆ

ปรากฏว่าเมื่อปีกลาย หรือปี 2561 นี้เอง ราวๆ เดือนตุลาคมเห็นจะได้ ก็มีข่าวว่า ตลาดปลาสึกิจิ จะปิดทำการประมูลซื้อขายปลาทูน่าสดเสียแล้ว เพราะจะต้องโยกย้ายไปอยู่อีกย่านหนึ่ง เรียกว่าย่าน โทโยซุ เขตโคโต ในโตเกียวนี่แหละ ห่างออกไปทางทิศใต้จากจุดเดิมประมาณ 2 กิโลเมตร

เหตุเพราะการขนปลามาประมูลขายที่นี่ชักไม่สะดวก เพราะสถานที่เดิมคับแคบ บริหารจัดการยาก การขนส่งวัตถุดิบมาก็ยาก ที่สำคัญที่ดินอันเป็นที่ตั้งของตลาดปลาแห่งนี้อยู่ใจกลางเมืองพอดี ราคาแพงขึ้นทุกวันๆ จะเก็บไว้เป็นตลาดสดตลาดปลาอย่างเดิมคงจะไม่คุ้ม จึงต้องย้ายออกไปอยู่ที่ใหม่ ที่ใหญ่โตโอ่โถงและทันสมัยกว่าเดิม บริเวณชานเมือง

อ่านข่าวแล้วก็รู้สึกใจหาย นึกว่า ตลาดปลาสึกิจิ จะโดนปิดทั้งหมด เกิดความรู้สึกเสียดายร้านอาหารและร้านขายของกระจุกกระจิกที่เกี่ยวกับอาหารการกินจากทะเล โดยเฉพาะร้านซูชิหลายๆ ร้านรอบๆ อย่างบอกไม่ถูก

ต่อมาอีกระยะหนึ่งก็มีรายงานว่า แม้ตลาดประมูลขายปลาจะย้ายไปอยู่ที่ใหม่ ที่ย่านโทโยซุแล้วก็ตาม…แต่ร้านรวงในตลาดข้างเคียงไม่ได้ย้ายไปด้วยและก็มิได้เลิกรา หรือปิดตลาดแต่อย่างใด

ยังคงเปิดค้าขายอยู่ทุกวันและยังคงมีนักท่องเที่ยวแวะไปอุดหนุนอย่างแน่นขนัดทุกๆ วัน ไม่แพ้ยุคที่มีตลาดปลาอยู่ด้วยเลยทีเดียว

หัวหน้าทีมซอกแซกจึงรีบลงบัญชีเอาไว้ และถือเป็น “จุดหมาย” ที่จะต้องกลับไปเยือนอีกแห่งหนึ่งในการเดินทางไปโตเกียวครั้งนี้

ซึ่งก็ได้ไปเดินไปดูชม ไปยืนจิ้ม ยืนชิมริมถนนรอบๆ รวมทั้งเข้าไปนั่งรับประทานซูชิ ของร้าน Sushi Zanmai เจ้าเก่าออริจินัลที่อยู่เคียงคู่ตลาดสึกิจิมานานแสนนานอีกหน

รสชาติยังอร่อยเหมือนเดิมครับ!

สำหรับบรรยากาศโดยรอบก็ยังเหมือนเดิมนั่นเอง ขาดหายไปเพียงการประมูลขายปลา ชั่งปลาเท่านั้น และอาคารที่เคยเป็นตลาดกลางในการประมูลแม้จะยังคงอยู่ แต่ก็ปิดตายเอาไว้ ยังไม่แน่ว่าจะปรับปรุงไปทำอะไรต่อ

ส่วนตึกแถวๆ รอบๆ แทบไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงเลย ร้านอาหารเดิมทั้งที่อยู่ในตึกแถว หรือที่ออกมาวางหน้าร้าน หรือปิ้งย่างริมถนนก็ยังเหมือนเดิม รวมทั้งสังขยาไข่สไตล์ญี่ปุ่นที่มีรสชาติหวานนิดๆ เจ้าเก่าเจ้าหนึ่งที่อยู่ในตลาดสึกิจิก็ยังอยู่ที่เดิมและมีคนยืนต่อคิวยาวเยียดมากกว่าเดิมเสียอีก

พวกกุ้งหอยปูปลาอื่นๆ ทั้งต้มแล้วและยังดิบแช่เย็นอยู่ ก็ยังมีขายเหมือนเดิมนั่นแหละ

ออกมาด้านนอกสุด ซึ่งเป็นที่ตั้งของแผง “ราเมน” ที่นิวยอร์กไทมส์ชวนชิม กับร้านเนื้อตุ๋นหม้อใหญ่อีกร้านหนึ่งก็ยังอยู่เหมือนเดิม ณ ที่เดิมเช่นกัน

สรุปว่าแม้ “ตลาดปลา” จะย้ายไปอยู่ที่ย่าน TOYOSU ทำให้สึกิจิสิ้นสุดการเป็นตลาดซื้อขายปลาสดที่ดำเนินกิจการมาถึง 83 ปีเป็นที่เรียบร้อยแล้วก็ตาม

แต่ตลาดที่อยู่รอบๆ ยังคงอยู่เหมือนเดิมทุกประการ และในคู่มือท่องเที่ยวโตเกียวเขาเปลี่ยนมาใช้คำว่า “Tsukiji Outer Market” แทน Fish Market เรียบร้อยในฉบับล่าสุด

สำหรับตลาดปลาแห่งใหม่ หรือ Toyosu Market นั้น เวลาเขียนอย่างเป็นทางการไม่มีคำว่า Fish อยู่ด้วย อาจเป็นเพราะเขามิได้ขายปลาอย่างเดียว แต่จะเป็นตลาดสดขายสินค้าการเกษตร และอาหารควบคู่ไปด้วย

ในการก่อสร้างได้ใช้วิธีถมดินลงไปในอ่าวโตเกียวใช้เงินในการก่อสร้างถึง 5 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ (150,000 ล้านบาท) ดูจากภาพถ่ายเป็นอาคารทันสมัย ใหญ่โตพอสมควร

เนื่องจากเป็นตลาดสร้างใหม่จึงมีเนื้อที่กว้างขวาง สะอาดสะอ้าน และปัจจุบันเริ่มมีการโปรโมตแล้ว โดยการจัดทัวร์ท่องเที่ยวไปดูชมกันแล้ว ใครจะไปดูการประมูลซื้อขายปลาทูน่าก็ไปดูได้เลย

ขณะเดียวกันก็มีข่าวว่าร้านอาหารเก่าๆ มีการย้ายมาอยู่ที่นี่ด้วยหลายร้าน และมีร้านใหม่ๆ เกิดขึ้นอีกหลายร้านเช่นกัน

ก็คงต้องลงบัญชีเอาไว้ก่อน หากมีโอกาสไปญี่ปุ่นงวดหน้าคงต้องแวะไปเยือนบ้างละครับ

แต่ในการไปเที่ยวนี้ถือว่าสมใจและดีใจสุดๆที่ได้เห็นด้วยตาตนเองว่า ตลาดสึกิจิยังไม่ตาย แม้จะไม่มีตลาดปลาแล้วก็ตาม…ตลาดโดยรอบยังอยู่ดียังเจริญรุ่งเรืองและผู้คนยังแน่น

แต่จะรุ่งเรืองได้อีกนานแค่ไหนยังไม่รู้ได้…ก็บอกแล้วไงว่าที่ดินแถวนั้นแพงมากเพราะอยู่ใจกลางเมือง ใครจะปล่อยไว้ให้เป็นตลาดตึกแถวอยู่ได้ตลอดไปล่ะ?

“ซูม”