วันนี้ (12 สิงหาคม 2564) เป็น “วันแม่แห่งชาติ”…วันสำคัญอย่างยิ่งสำหรับประเทศไทยและคนไทยที่มีวัฒนธรรมและประเพณีอันดีงามสืบทอดและต่อเนื่องกันมายาวนานนับร้อยๆ ปี

คนไทยได้รับการอบรมสั่งสอนให้เคารพรักและกตัญญูต่อ “บุพการี” อันหมายถึง ทั้งพ่อและแม่ผู้ให้กำเนิดแก่เราโดยเทิดไว้เป็นสิ่งสูงสุด

ท่านที่เป็นชาวกรุงเทพมหานคร ไม่ค่อยได้เดินทางจากพ่อจากแม่ไปอยู่ในที่ไกลๆ (เว้นแต่คนไปเรียนนอก) อาจไม่คุ้นกับคำขึ้นต้นจดหมายที่ว่า “กราบเท้าคุณพ่อและคุณแม่ที่เคารพ” สักเท่าไรนัก เพราะอยู่ด้วยกันตลอด จึงไม่จำเป็นต้องเขียนจดหมายถึงกัน

แต่สำหรับคนต่างจังหวัดที่มาเรียนหนังสือ หรือมาทำงานในกรุงเทพฯ จะคุ้นเคยกับคำขึ้นต้นที่ค่อนข้างยาวที่ว่านี้เป็นที่สุด เพราะจะต้องเขียนจดหมายไปขอเงินใช้หรือเล่าสารทุกข์สุกดิบให้ท่านทราบว่า เรามาอยู่กรุงเทพฯ เป็นอย่างไรบ้าง

คำว่า “กราบเท้า” เป็นคำที่มีความหมายที่ใหญ่อย่างยิ่ง แสดงให้เห็นถึงความรักความเคารพ ความเทิดทูนและความกตัญญูรู้คุณที่พวกเราลูกๆ มีต่อพ่อแม่จนถึงขั้นที่จะก้มลงกราบแทบเท้าท่านได้…มิใช่เพียงการประนมมือไหว้อย่างธรรมดาๆเท่านั้น

แม้บรรพบุรุษไทยโดยรวม จะสอนให้เรารักและเคารพ “บุพการี” ทั้ง 2 ของเราอย่างทัดเทียมหรือคู่เคียงกันมาตลอด

แต่ถ้าลองพิจารณาให้ลึกลงไปจะพบว่า บรรพบุรุษของเราจะ “ลำเอียง” อยู่บ้างเล็กน้อยในการสอนให้เรารัก “แม่” มากกว่า “พ่อ”

แรกๆ ผมก็ไม่ได้สังเกตพบความลำเอียงข้อนี้ จนกระทั่งถึงวันที่ผมตัดสินใจ “บวช” ตามประเพณีของชายไทยนั่นเอง จึงพบโดยบังเอิญ

เพราะในขณะทำ “ขวัญนาค” นั้น หมอทำขวัญแม้จะบรรยายพระคุณของบุพการีทั้ง 2 ท่านเคียงคู่กัน แต่จะเน้นความยากลำบากของ “แม่” ในการเลี้ยงดูเรามากกว่าและยาวกว่า

จนพ่อนาคทั้งหลายรวมทั้งผมด้วยไม่สามารถจะกลั้นนํ้าตาเอาไว้ได้ เมื่อหมอทำขวัญกล่าวถึงพระคุณของแม่อย่างละเอียดลออ

ผมเองก็พลอยลำเอียงไปด้วย คือจะแอบรักแม่มากกว่าพ่อเล็กน้อยเช่นกัน…อาจเป็นเพราะความผูกพันประการหนึ่งที่พ่อไม่สามารถให้เราได้…แต่แม่นั้นให้ได้

นึกออกไหมครับ…การให้อาหาร “หยดแรก” ของชีวิต ที่เรียกว่า “ค่านํ้านม” นั่นเอง

นอกจากแม่บังเกิดเกล้าของเราแล้ว ประเทศไทยของเรายังมี “แม่” อีกท่านหนึ่งที่ทรงเป็นหลักชัยของแผ่นดินมาโดยตลอด…เป็นที่รักเคารพและเทิดทูนยิ่งของประชาชนชาวไทยในฐานะ “แม่ของแผ่นดิน”

วันนี้ 12 สิงหาคม เป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของ สมเด็จ พระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่พสกนิกรชาวไทยมีความจงรักภักดีและรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณเหนือเกล้าเหนือกระหม่อมฯ มาโดยตลอด

พระราชกรณียกิจอันใหญ่หลวงนานาประการของพระองค์ โดยเฉพาะทรงทำนุบำรุงและอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมของชนชาติไทย จนเป็นที่ปรากฏและประจักษ์แก่ชาวโลกมาตั้งแต่เมื่อครั้งทรงเป็นพระบรมราชินีนาถ เคียงคู่พระทัยในหลวงรัชกาลที่ 9 ซึ่งผลของพระราช กรณียกิจดังกล่าวยังอยู่ยั้งยืนยงมาจนถึงบัดนี้

นอกจากพระราชกรณียกิจสืบสาน “ศิลป์แผ่นดิน” อันยิ่งใหญ่ของชนชาติไทยแล้ว…ในส่วนที่ทรงริเริ่มไว้ทางด้านการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เช่น โครงการ “ป่ารักน้ำ” ที่ริเริ่มขึ้น ณ จังหวัดสกลนคร และมีการขยายไปอีกหลายจังหวัด ก็ยังคงอยู่และได้รับการสืบสานต่อจากพสกนิกรในพื้นที่จนถึงปัจจุบัน

พระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่านจะจารึกอยู่ในดวงใจของประชาชนชาวไทยต่อไปตราบนานแสนนาน

เนื่องในโอกาสอันเป็นมงคล วันคล้ายวันพระราชสมภพของ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และ “วันแม่แห่งชาติ” 12 สิงหาคม เวียนมาบรรจบอีกวาระหนึ่งในวันนี้

ผมขอเชิญท่านผู้อ่านทุกท่าน ถวายพระพรชัยมงคลและรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระผู้ทรงเป็น “แม่แห่งแผ่นดิน” และก้มลงกราบระลึกถึงพระคุณของ “แม่บังเกิดเกล้า” ของเราทุกคนไปด้วยอย่างพร้อมเพรียงกันนะครับ.

“ซูม”